Bác Hồ về ATK Định Hoá - Thái Nguyên lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (20/5/1947). Khoa KHCB

Nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên vốn có truyền thống yêu nước và cách mạng. Từ xưa tới nay, Thái Nguyên vẫn được coi là “nét gạch nối” của vùng Đông Bắc và đồng bằng Bắc Bộ. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Thái Nguyên cùng Tuyên Quang, Bắc Kạn vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng chọn làm ATK - thủ đô kháng chiến của cả nước. Trong đó, các địa danh lịch sử ở ATK Định Hóa gắn liền với những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng trong việc chỉ đạo và đưa ra những quyết định làm nên thắng lợi của cả dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

*Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc lựa chọn Định Hóa - Thái Nguyên làm nơi xây dựng An toàn khu

Ngay từ khi còn ở nước ngoài, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã có sự quan tâm đặc biệt đến phong trào cách mạng ở Thái Nguyên, thấy rõ đây là nơi hội tụ đủ những điều kiện cần thiết của một căn cứ địa cách mạng.

Sau ngày cách mạng Tháng Tám thành công, thực dân Pháp ngày càng lộ rõ âm mưu xâm lược nước ta một lần nữa. Với nhãn quan chính trị sáng suốt và tầm nhìn chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh ý thức được ngày trở lại Việt Bắc có thể tới gần. Người đã phân công đồng chí Phạm Văn Đồng cùng một số cán bộ ở lại Việt Bắc một thời gian để củng cố căn cứ địa.     

Giữa tháng 12/1946, một số cán bộ trong Đội công tác đặc biệt lần lượt lên vùng Việt Bắc làm nhiệm vụ. Sau một thời gian khảo sát thực tế, cân nhắc kỹ lưỡng mọi mặt, Đội quyết định chọn các huyện Định Hoá, Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai (Thái Nguyên), cùng với các huyện Yên Sơn, Sơn Dương, Chiêm Hoá (Tuyên Quang) và Chợ Đồn (Bắc Kạn) làm nơi xây dựng An toàn khu (ATK) của Trung ương. Trong đó, Định Hóa là trung tâm - Đó là nơi có đủ các yếu tố “địa lợi” và “nhân hoà”, bảo đảm sự an toàn cho các cơ quan đầu não kháng chiến hoạt động.

Tối 19/5/1947, từ làng Xảo (Sơn Dương, Tuyên Quang), Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các cán bộ cảnh vệ và giúp việc trèo đèo, lội suối sang ATK Định Hoá. Ngày 20/5/1947, Người đến ở và làm việc tại xã Điềm Mặc (Định Hoá).

Thời gian đầu ở ATK, các đồng chí phục vụ mới dựng được hai căn nhà để Bác và các đồng chí Vũ Kỳ, Hoàng Hữu Kháng, nữ đồng chí Thường (cấp dưỡng phục vụ Bác) ở và làm việc. Còn các đồng chí khác ở tạm trong nhà đồng chí Ma Đình Tương (lúc đó là Chủ tịch ủy ban Hành chính huyện Định Hóa). Nơi ở và làm việc của Bác là một căn nhà sàn lợp lá gồm hai gian được dựng trên đồi Khau Tý, nép mình bên cây cổ thụ giữa khu rừng nứa thuộc thôn Nà Tra.

Có thể nói, lựa chọn ATK Định Hóa là trung tâm an toàn khu Trung ương là một quyết định sáng suốt của Đảng ta mà đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh và đã được thực tiễn lịch sử chứng minh.

*Vị trí, vai trò của ATK Định Hóa trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

- ATK Định Hóa là một trong những trung tâm lãnh đạo sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc của cả nuớc

Tại ATK Định Hóa (Thái Nguyên), Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Tổng Tư lệnh đã ra nhiều quyết định quan trọng như: mở chiến dịch Thu Đông năm 1947, chiến dịch biên giới năm 1950, đặc biệt là quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954.

Tỉn Keo, Phú Đ́nh, ATK Định Hóa đă trở thành vùng đất thiêng liêng của cả dân tộc Việt Nam. Đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Bộ Chính trị Trung ương Đảng đă ra một quyết định lịch sử: Mở chiến dịch Điện Biên Phủ và từ quyết định này, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân tộc ta đă giành được thắng lợi “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

ATK Định Hóa ngày ấy cũng là một trong những nơi Trung ương Đảng và Chính phủ đề ra các chủ trương, biện pháp chỉ đạo hoạt động kinh tế, tài chính, văn hóa trong cả nước.

ATK Định Hóa - nơi có Trung ương Đảng, Chính phủ và Bác Hồ - chính là niềm tin yêu, là nơi nuôi chí bền của cả dân tộc. Với ý nghĩa ấy, ATK Định Hóa được coi là trung tâm của Thủ đô kháng chiến.

-ATK Định Hóa là một trong những nơi thực hiện chế độ dân chủ mới

Trong ATK Định Hóa, bộ máy chính quyền các cấp từng bước được củng cố và kiện toàn, được nhân dân hết lòng tin yêu, ủng hộ. Ở đây có các cơ quan Trung ương Đảng, Chính phủ, cơ quan Bộ Quốc phòng... được chia thành từng bộ phận nhỏ thường xuyên di chuyển, hòa vào với nhân dân ở những bản làng hẻo lánh, được sự che chở của nhân dân, khiến địch khó có thể phát hiện. Không những là nơi thực hiện thí điểm các chính sách kinh tế, tài chính, từng bước đem lại quyền lợi vật chất cho nhân dân các dân tộc, ATK còn là nơi được chú trọng chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa, thực hiện nền dân chủ mới.

-ATK Định Hóa là một trong những đầu mối quan hệ trong và ngoài nước

Từ ATK Định Hóa, Trung ương Đảng, Chính phủ và Bộ Tổng chỉ huy thường xuyên thu nhận được tình hình chiến sự ở các nơi và kịp thời đề ra phương hướng chỉ đạo cụ thể. ATK Định Hóa cũng là một trong những nơi diễn ra các hoạt động đối ngoại

Có thể nói, ATK Định Hóa ngày ấy thực sự là thủ đô kháng chiến, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh của cả nước, nơi nuôi dưỡng chí bền gan chiến đấu của dân tộc. Điều đáng nói là trong những năm kháng chiến đầy gian khổ hy sinh ấy, nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã hết lòng bảo vệ an toàn khu Trung ương, chở che cán bộ cách mạng, cùng bộ đội chiến đấu anh dũng bảo vệ quê hương. An toàn khu Thái Nguyên đã trở thành mảnh đất cội nguồn của cách mạng Việt Nam.

Nhà tưởng niệm Bác Hồ được xây dựng và khánh thành nhân dịp kỷ niệm

115 năm ngày Sinh nhật Bác (19/05/1890- 19/05/2005).

Để ghi nhớ, tôn vinh những công lao, đóng góp của toàn Đảng, toàn quân, và đặc biệt là nhân dân địa phương đối với địa danh lịch sử này, ngày 10/5/2012, Thủ tướng Chính phủ đă ban hành Quyết định số 548/QĐ-TTg về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với di tích lịch sử An toàn khu (ATK) Định Hóa. Đến nay, huyện đă có 27 điểm di tích được xếp hạng, trong đó có 18 điểm di tích cấp Quốc gia, 09 điểm di tích cấp Tỉnh.

Sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, đời sống nhân dân tỉnh Thái Nguyên nói chung, huyện Định Hóa nói riêng đã có sự thay đổi rõ rệt. Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, hiện nay huyện Định Hóa (Thái Nguyên) đang cùng nhân dân các dân tộc trong tỉnh cũng như đồng bào cả nước vững bước đi lên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tác giả: Nông Thị Xuân

Đăng tin: Phương Nhung