Chuyên ngành Công nghệ sản xuất cây dược liệu

Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT CÂY DƯỢC LIỆU

1. Giới thiệu

Cây làm thuốc đã được con người biết đến và sử dụng từ rất lâu đời. Với các loài cây có sẵn trong tự nhiên, bằng những kinh nghiệm được đúc rút từ đời này qua đời khác con người đã để lại cho hiện tại một kho tàng kinh nghiệm sử dụng cây thuốc hết sức phong phú và hiệu quả. Trong xã hội phát triển hiện nay, các thuốc có nguồn gốc tổng hợp hóa học đã phát huy được thế mạnh trong phòng và điều trị bệnh. Song, các loại thuốc này thường có độc tính và gây nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Chính vì vậy con người có xu hướng tìm trở lại các loại thuốc có nguồn gốc thảo mộc mà cơ thể con người dễ hấp thụ và đào thải. Ngày nay cây thuốc (Cây dược liệu) được sử dụng như là những vị thuốc, phương thuốc chữa bệnh hiệu nghiệm, thậm chí chữa cả các bệnh hiểm nghèo, nan y. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 80% dân số ở các nước đang phát triển việc chăm sóc sức khỏe ít nhiều liên quan đến Y học cổ truyền hoặc thuốc từ dược thảo truyền thống để bảo vệ sức khỏe. Trong vài thập kỷ gần đây, các nước trên thế giới đang đẩy mạnh việc nghiên cứu, bào chế và sản xuất các chế phẩm có nguồn gốc thiên nhiên từ cây thuốc để hỗ trợ, phòng ngừa và điều trị bệnh. Theo thống kê của WHO, ở Trung Quốc doanh số thị trường  thuốc từ dược liệu đạt 26 tỷ USD (2008, tăng trưởng hàng năm đạt trên 20%), Mỹ đạt 17 tỷ USD (2004), Nhật Bản đạt 1,1 tỷ USD (2006), Hàn Quốc 250 triệu USD (2007), châu Âu đạt 4,55 tỷ Euro (2004), ... Tính trên toàn thế giới, hàng năm doanh thu thuốc từ dược liệu ước đạt khoảng trên 80 tỷ USD. Cây thuốc (cây dược liệu) ngày càng có vị trí quan trọng không những trong y học để chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe cho con người mà giá trị kinh tế của cây thuốc cũng ngày càng có vị thế và được xem như là ”Cây công nghiệp cao cấp”.

Hiện nay, mặc dù việc trồng, chế biến và sử dụng cây thuốc (Cây dược liệu) ở Việt Nam ngày càng phát triển rộng rãi do nhu cầu gia tăng, nhưng kỹ thuật trồng cây thuốc ở các vùng sản xuất chủ yếu mang tính kinh nghiệm. Việc sử dụng giống phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nguồn nước tưới… còn tùy tiện. Công tác tuyển chọn giống cây thuốc chưa được quan tâm và thiếu chuyên gia nên năng suất và chất lượng chưa tốt. Để khắc phục những bất cập này rất cần đến đội ngũ cán bộ kỹ thuật được đào tạo bài bản là cơ sở vững chắc giúp ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất cây dược liệu và là hướng đi tất yếu giúp các vùng sản xuất cây dược liệu tăng nhanh sản lượng và chất lượng dược liệu đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội.

Việc cần thiết phải có một đội ngũ cán bộ kỹ thuật trồng và phát triển cây dược liệu, những người có kiến thức tổng hợp về quản lý, kỹ thuật và được trang bị về các phương pháp hỗ trợ, hướng dẫn người dân phát triển sản xuất, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới và nâng cao đời sống cho đại bộ phận cộng đồng dân cư sẽ giúp khai thác tốt tài nguyên thiên nhiên, tạo công ăn việc làm cho người dân, đặc biệt là vùng núi cao nơi có nguồn dược liệu quý hiếm phong phú về chủng loại.

Chuyên ngành Công nghệ sản xuất cây Dược liệu là chuyên ngành đào tạo sinh viên bậc đại học có trình độ kỹ thuật trồng và phát triển cây dược liệu, phục vụ cho việc phát triển kinh tế, bảo tồn và phát triển nguồn tài nguyên cây dược liệu bền vững tại các vùng sinh thái phong phú của cả nước nói chung và vùng trung du miền núi phía Bắc nói riêng. Do vậy, chuyên ngành Công nghệ sản xuất cây dược liệu thuộc ngành Khoa học cây trồng của Khoa Nông học - Trường Đại học Nông Lâm sẽ góp phần tích cực đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế xã hội đất nước.

2. Mục tiêu đào tạo

+ Về kiến thức:

Trang bị cho sinh viên năng lực nghiên cứu khoa học, cập nhật, nâng cao và hoàn chỉnh những kiến thức cơ bản; có hiểu biết sâu về kiến thức chuyên ngành; có trình độ về lý thuyết và thực hành, có khả năng sáng tạo, giải quyết những vấn đề khoa học công nghệ và hướng dẫn hoạt động chuyên môn trong các lĩnh vực khoa học cây trồng và cây Dược liệu.

+ Về kỹ năng:

Đào tạo các kỹ sư khoa học cây trồng theo hướng chuyên sâu về cây Dược liệu có kiến thức đầy đủ và toàn diện về Quản lý tài nguyên cây dược liệu theo hướng nâng cao kỹ năng giải quyết các vấn đề thực tế, đồng thời có thể vận dụng những kiến thức và phương pháp đó để tiến hành các công tác quản lý, điều hành, giảng dạy và nghiên cứu triển khai trong lĩnh vực Quản lý tài nguyên cây trồng và cây dược liệu.

+ Về năng lực và vị trí làm việc:

Khả năng của Kỹ sư khoa học cây trồng chuyên sâu về cây Dược liệu có thể làm công tác giảng dạy, nghiên cứu ở các trường Đại học, các Viện, các Bộ, làm cán bộ quản lý hoặc các chuyên viên ở các cấp, từ cấp trung ương: Bộ Nông nghiệp và PTNT, Sở Nông nghiệp và PTNT, các trung tâm Quản lý tài nguyên thiên nhiên, các Công ty dược liệu, đến cấp cơ sở ở địa phương: cấp huyện, Phòng Nông nghiệp &PTNT; ...Các kỹ sư có khả năng quản lý, tổng hợp, phân tích, xây dựng các chương trình, dự án và các kế hoạch Quản lý tài nguyên thiên nhiên, sinh vật và quản lý khai thác tài nguyên cây dược liệu quý ...

3. Thời gian và chỉ tiêu đào tạo

- Thời gian đào tạo: 4 năm

- Chỉ tiêu tuyển sinh: 70 – 100 sinh viên/năm

Chương trình đào tạo chuyên ngành Công nghệ sản xuất cây dược liệu được đào tạo theo học chế tín chỉ. Sinh viên tích luỹ đủ 120 tín chỉ quy định trong chương trình toàn khoá học sẽ được xét tốt nghiệp.

Viết bài và đưa tin: TS. Trần Minh Quân