Một số kết quả nghiên cứu nâng cao chất lượng Bưởi Đại Minh bằng phân bón

Xã Đại Minh, huyện Yên Bình hiện có hơn 200 ha bưởi trong đó có 150 ha đang trong thời kỳ kinh doanh. Những năm qua, cây bưởi là cây kinh tế chủ lực giúp người dân Đại Minh xóa đói giảm nghèo. Nhằm đánh giá thực trạng thành phần dinh dưỡng đất trồng bưởi, lá bưởi, chất lượng và tỷ lệ khô quả của bưởi Đại Minh tại huyện Yên Bình; Xác định ảnh hưởng của phân chuồng, phân hữu cơ vi sinh, phân đa lượng, phân vi sinh đến chất lượng quả bưởi Đại Minh giai đoạn từ 8 – 10 tuổi và xác định ảnh hưởng của phân vi sinh, chế phẩm vi sinh vật đến chất lượng quả bưởi Đại Minh giai đoạn từ 13 – 15 tuổi; Xây dựng bản hướng dẫn kỹ thuật sử dụng phân bón cho bưởi Đại Minh; Tập huấn, chuyển giao kỹ thuật. Từ tháng 11 năm 2016, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên - Cơ quan chủ trì, chủ nhiệm đề tài TS. Trần Trung Kiên và nhóm nghiên cứu đã bám sát nội dung thuyết minh đã được phê duyệt để xây dựng kế hoạch, phối hợp với chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng trên địa bàn huyện, xã Đại Minh và các hộ dân tổ chức triển khai đảm bảo các nội dung theo tiến độ đề ra, cụ thể: Đã tổ chức điều tra, chọn hộ tham gia thực hiện đề tài, kết quả lựa chọn được 10 hộ tham gia 06 thí nghiệm; Đã tổ chức lấy mẫu đất, mẫu lá và thuê Viện Khoa học sự sống – Đại học Thái Nguyên phân tích các chỉ tiêu về dinh dưỡng trong đất, trong lá;  Đã tiến hành bố trí 06 thí nghiệm tại 10 hộ tại các thôn: Phai Tung, Cầu Mơ và Đồng Danh. Thực nghiệm trên gần 300 cây bưởi nhóm tuổi 8 – 10 và 13 – 15.

Sau 3 năm theo dõi các thí nghiệm đến nay bước đầu đã thu được những kết quả tốt. Đề tài đã đánh giá được thực trạng thành phần dinh dưỡng đất trồng bưởi, lá bưởi; Các công thức phân bón cho tỷ lệ đậu quả cao hơn, tốc độ tăng trưởng quả nhanh hơn, năng suất và chất lượng cao hơn so với đối chứng. Đặc biệt, các công thức bón phân cho quả to, vỏ quả đẹp, mọng nước, không có hiện tượng khô tép. Ông Nguyễn Ngọc Quang thôn Phai Tung cho biết: “Nhà tôi có 40 cây bưởi 9 năm tuổi, từ khi áp dụng bón phân theo đúng tỷ lệ và quy trình kỹ thuật chất lượng trái bưởi tăng lên rõ rệt. Trước đây bưởi còn có gạo (khô tép), nhưng bây giờ bưởi rất nhiều nước, vị ngọt đậm, múi mọng, vỏ mịn đẹp hơn. Về phân bón, gia đình tôi được hướng dẫn chủ yếu sử dụng là phân hữu cơ vi sinh Quả Cầu xanh theo tỷ lệ cụ thể cho từng tuổi cây nên cây phát triển tốt, đất tơi xốp và nhiều mùn hơn”.

Ngoài việc nghiên cứu sự ảnh hưởng của phân bón đến chất lượng bưởi, trong quá trình thực hiện đề tài, các nhà khoa học còn  hướng dẫn bà con kỹ thuật canh tác, bón phân hợp lý, phòng trừ sâu bệnh, kết hợp với kỹ thuật tỉa cành, tạo tán. Nhờ vậy đã nâng cao năng suất, chất lượng bưởi góp phần cải thiện thu nhập cho các hộ dân. Hiện nay bình quân mỗi ha bưởi đặc sản Đại Minh cho thu nhập từ 250 – 300 triệu đồng. Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền - Chủ tịch UBND xã Đại Minh khẳng định: “Đề tài khoa học nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón đến chất lượng bưởi Đại Minh rất thiết thực với người trồng bưởi. Trong thời gian tới địa phương tiếp tục vận động người dân áp dụng những kiến thức kỹ thuật, quy trình bón phân đã được nghiên cứu vào chăm sóc cây bưởi để phát huy hiệu quả tiềm năng thế mạnh của cây bưởi đặc sản địa phương. Giữ vững thương hiệu bưởi Đại Minh trên thị trường”.

Thành công của Đề tài khoa học nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón đến năng suất chất lượng bưởi Đại Minh, đã giúp người trồng bưởi có cơ hội được tiếp cận với các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Phát huy hiệu quả tiềm năng thế mạnh của cây bưởi đặc sản Đại Minh, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng bưởi.

            * Một số kết quả chính đạt được của đề tài:

1 - Kết quả điều tra, đánh giá chọn hộ tham gia thực hiện đề tài, phân tích dinh dưỡng đất trồng bưởi, phân tích dinh dưỡng trong lá bưởi trước và sau thí nghiệm

   - Đã chọn được 10 hộ tham gia thực hiện đề tài.

   - Các yếu tố dinh dưỡng trong đất trồng bưởi ở xã Đại Minh trước thí nghiệm đều thấp hơn so với ngưỡng thích hợp của cây bưởi. Sau 03 năm thí nghiệm, các yếu tố dinh dưỡng trong đất trồng bưởi đã tăng lên đạt từ trung bình đến cao, thích hợp cho sự sinh trưởng phát triển của cây bưởi.

   - Hàm lượng các chất dinh dưỡng trong lá bưởi Đại Minh trước thí nghiệm đều ở mức thiếu và thấp. Sau 03 năm thí nghiệm, hàm lượng các chất dinh dưỡng trong lá bưởi Đại Minh đã tăng lên đạt mức tối thích.

2 - Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất, chất lượng bưởi Đại Minh 9 tuổi tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái

2.1. Ảnh hưởng của  phân chuồng đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 9 tuổi

Công thức bón 50 kg/cây/năm phân chuồng cho năng suất cao nhất, hàm lượng vitamin C, hàm lượng nước trong quả cao, không bị khô tép và hiệu quả kinh tế đạt cao nhất.

2.2. Ảnh hưởng của  phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh  đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 9 tuổi

Công thức bón 30 kg/cây/năm phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh cho năng suất tốt, chất lượng cao và đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.

2.3. Ảnh hưởng của  phân đa lượng đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 9 tuổi

Công thức phân bón (650g N + 830g P₂O₅ + 410g K₂O/ha/năm) cho năng suất, chất lượng cao, đặc biệt hàm lượng Vitamin C trong quả đạt cao nhất (135 mg%) và hiệu quả kinh tế cao nhất.

2.4. Ảnh hưởng của  phân vi sinh SPS Clean đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 9 tuổi

Công thức phân vi sinh SPS Clean với tỷ lệ 1/800 trên cây bưởi Đại Minh 9 tuổi cho năng suất cao nhất, tỷ lệ phân ăn được, hàm lượng vitamin C đạt cao và có hiệu quả kinh tế cao nhất.

3 - Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất, chất lượng bưởi Đại Minh 14 tuổi tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái

3.1. Ảnh hưởng của  phân vi sinh SPS Clean đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 14 tuổi

Công thức sử dụng phân vi sinh SPS Clean với tỷ lệ 1/800 trên cây bưởi Đại Minh 14 tuổi cho năng suất cao, khối lượng thịt quả cao nhất (611,3 g/quả) và tỷ lệ ăn được đạt 65,7%; độ Brix và hàm lượng vitamin C đạt cao nhất và hiệu quả kinh tế cao nhất.

3.2. Ảnh hưởng của  chế phẩm VSV hữu hiệu EMINA đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh 14 tuổi

Công thức sử dụng chế phẩm VSV hữu hiệu EMINA với nồng độ 0,75% cho năng suất cao nhất (88,5 kg/cây), hàm lượng vitamin C cao nhất (122,5 – 131,6 mg%) và hiệu quả kinh tế cao nhất.

4 - Tổ chức tập huấn kỹ thuật

Đã tổ chức được 02 lớp tập huần kỹ thuật bón phân cho bưởi Đại Minh với 60 lượt hộ dân tham gia. Kết quả các hộ dân đã nắm được kỹ thuật và thực hiện nghiêm túc quy trình vào chăm sóc cho cây bưởi thuộc thí nghiệm của các hộ trực tiếp tham gia đề tài, cũng như cây bưởi cho các hộ tham gia lớp học và có khả năng mở rộng áp dụng cho các hộ trồng bưởi tại xã

5 - Tổ chức Hội thảo khoa học

Hội thảo có 33 đại biểu tham dự và đã thành công tốt đẹp. Hội thảo đã đánh giá đề tài khoa học có kết quả tốt, rất thiết thực với người trồng bưởi. Địa phương sẽ tiếp tục vận động người dân áp dụng những kiến thức kỹ thuật, quy trình bón phân đã được nghiên cứu vào chăm sóc cây bưởi để phát huy thế mạnh của cây bưởi đặc sản địa phương, tiếp tục nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng bưởi. 

6 - Xây dựng Hướng dẫn kỹ thuật

Hướng dẫn kỹ thuật sử dụng phân bón cho bưởi Đại Minh đã được Hội đồng cơ sở Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên phê duyệt.

* Khuyến nghị:

- Tiếp tục nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón đến năng suất và chất lượng bưởi Đại Minh ở các nhóm tuổi khác.

- Khuyến cáo tùy tuổi cây, tùy điều kiện cụ thể của các nông hộ trồng bưởi Đại Minh tiến hành các công thức phân bón thích hợp để tăng năng suất, chất lượng:

+ Đối với nhóm bưởi Đại Minh 8 – 10 tuổi:

Công thức 1: 50 kg phân chuồng (hoặc 30 kg phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh) + 1,3 kg đạm Urê + 1,7 kg lân Supe + 1,1 kg Kaliclorua  + 1 kg vôi bột.

Công thức 2: 10 kg phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh +  1,3 kg đạm Urê +  1,7 kg lân Supe +  1,1 kg Kaliclorua  + phân vi sinh SPS Clean với tỷ lệ 1/800 + 1 kg vôi bột).

(áp dụng với cây bưởi có năng suất vụ trước đạt 60 – 80 kg/cây/năm).

+ Đối với nhóm bưởi Đại Minh 13 – 15 tuổi:

Công thức 1: 10 kg phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh +  2,4 kg đạm Urê +  8,2 kg lân Supe +  1,1 kg Kaliclorua  + phân vi sinh SPS Clean với tỷ lệ 1/800 + 1 kg vôi bột.

Công thức 2: 10 kg phân hữu cơ vi sinh Quả cầu xanh +  2,4 kg đạm Urê +  8,2 kg lân Supe +  1,1 kg Kaliclorua  + chế phẩm VSV hữu hiệu EMINA với nồng độ 0,75% + 1 kg vôi bột.

(áp dụng với cây bưởi có năng suất vụ trước đạt 80 – 90 kg/cây/năm).

Tin bài: Ths. Nguyễn Thị Mai Thảo - Bộ môn Di truyền - Giống