[Bài viết]- Một số giải pháp phát triển nông nghiệp thành phố Thái Nguyên theo hướng nông nghiệp đô thị Sinh thái

MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN THEO HƯỚNG NÔNG NGHIỆP ĐÔ THỊ SINH THÁI

Tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa những năm qua trên địa bàn thành phố Thái Nguyên đã tạo ra những biến động lớn trong sản xuất nông nghiệp. Cảnh quan nông thôn bị thay đổi, quy hoạch cũ bị phá vỡ tạo nên sự phân bố không gian thiếu nét sinh thái, thiếu hệ thống cây xanh, địa hình bị chia cắt, thay đổi. Ngoài ra, tốc độ đô thị hóa còn gây ảnh hưởng lớn đến môi trường sinh thái, một bộ phận dân cư nông nghiệp mất việc làm dẫn đến tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng. Vì vậy, việc nghiên cứu tìm ra các giải pháp phát triển nông nghiệp đô thị của thành phố một cách bền vững đáp ứng yêu cầu của thành phố công nghiệp trong tương lai là rất cần thiết.

1. Giải pháp về quy hoạch

Về cơ bản nội dung quy hoạch mới chỉ có tính chất thí điểm ở một số vùng nông nghiệp đặc thù như vùng rau Đồng Bẩm, Túc Duyên, vùng Chè Tân Cương, Phúc Xuân…chứ chưa được xây dựng trên diện rộng, vì vậy các hoạt động chuyển dịch cơ cấu mang sắc thái của nền nông nghiệp đô thị sinh thái chưa được rõ nét và rộng khắp. Vì vậy, trong rà soát quy hoạch, cần xác định rõ hai hướng: (1) giữ nguyên các mục tiêu quy hoạch và các mô hình đã được triển khai, và tạo các điều kiện phù hợp với các yêu cầu quy hoạch nếu các điều kiện này có sự thay đổi. (2) trong trường hợp không tạo được các điều kiện theo yêu cầu quy hoạch thì điều chỉnh mô hình. Tuy nhiên, một số mô hình gắn với việc tạo các sản phẩm cảnh quan, sinh thái như diện tích trồng cây xanh, diện tích ao, hồ đầm làm nhiệm vụ điều hòa môi trường, các hoạt động xử lý ô nhiễm trong sản xuất và đời sống ở các khu công nghiệp và dân cư cần phải được tuân thủ một cách nghiêm ngặt.

Trước hết cần hình thành rõ 3 vùng nông nghiệp sinh là vùng nông nghiệp nội đô, vùng nông nghiệp giáp ranh và vùng nông nghiệp xa đô (truyền thống). Các vùng nông thôn đã quy hoạch hiện nay vẫn giữ nguyên với các vùng chuyên canh sẽ đan xen với các vùng đô thị. Để đảm bảo tính hệ thống của cấu trúc sinh thái nông nghiệp, ngoài quy hoạch nông nghiệp, cần xây dựng quy hoạch tổng thể cây xanh thành phố, các dự án xây dựng và phát triển các nhà vườn, khu công viên nông nghiệp và dự án phát triển cây xanh.

2. Giải pháp về khoa học công nghệ

Thứ nhất, đầu tư khoa học kỹ thuật, công nghệ mới cho sản xuất nông nghiệp, hình thành được các vùng chuyên sản xuất giống cây trồng, giống gia súc có năng suất, chất lượng cao và hiệu quả phù hợp với điều kiện sinh thái của thành phố. Bên cạnh đó cần tổ chức tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt và thuỷ sản cho các các hộ nông dân để vừa nâng cao trình độ nhận thức vừa tiếp cận trực tiếp với những quy trình sản xuất mới.

Thứ hai, xây dựng và tổ chức thực hiện một số chương trình trọng điểm ở những khu vực sản xuất nông nghiệp có tính ổn định lâu dài. Từ đó có những định hướng về khoa học kỹ thuật và công nghệ, tiếp tục thực hiện đổi mới khoa học công nghệ ở các ngành, nghề sản xuất dịch vụ đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học kỹ thuật hiện đại, đặc biệt là giai đoạn hiện nay khi nền kinh tế đang trong quá trình phát  triển, quá trình hội nhập với kinh tế thế giới, tổ chức thương mại  WTO....

3. Giải pháp về thị trường

- Cần kích cầu cho dịch vụ nghỉ ngơi cuối tuần bằng cách tăng cường quảng bá, cung cấp thông tin giới thiệu về các chương trình và mô hình hoạt động nông nghiệp sinh thái và sản phẩm nông nghiệp sinh thái trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Đối với thị trường các sản phẩm an toàn (như rau sạch, chè an toàn), cần tạo những điều kiện để các sản phẩm này tiếp cận dễ dàng đến tay người tiêu dùng. Để giải quyết vấn đề thông tin đối với rau an toàn, người sản xuất cần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm rau sạch, tiến tới cấp chứng chỉ về chất lượng sản phẩm, kết hợp tổ chức giới thiệu rộng rãi sản phẩm rau sạch để người tiêu dùng biết rõ về xuất xứ nguồn gốc.

- Để kênh tiêu thụ đảm bảo tính thông suốt đều đặn đến tận hệ thống các cửa hàng, siêu thị trong thành phố, việc thành lập các hợp tác xã tiêu thụ rau sạch và tổ chức tốt hoạt động tiêu thụ là rất cần thiết.

- Chất lượng và độ an toàn thực phẩm là một vấn đề quan trọng để đảm bảo việc tiêu thụ sản phẩm được dễ dàng. Do đó, để lập lại trật tự thị trường, phải nâng cao vai trò của pháp luật để xử lý nghiêm túc các trường hợp vi phạm nội quy an toàn thực phẩm. Mặt khác, để việc kiểm tra có hiệu quả, cần xây dựng hệ thống đánh giá chất lượng sản phẩm theo các tiêu chuẩn quốc tế (ISO, VIETGAP) một cách rộng rãi cho các loại nông sản phẩm.

4. Giải pháp về cơ chế chính sách trong quá trình phát triển kinh tế của thành phố

- Chính sách hỗ trợ các địa phương thực hiện dồn điền đổi thửa: Sự manh mún đất đai trong nông nghiệp gây cản trở rất lớn đến chuyển dịch cơ cấu, do đó cần có sự tập trung đất đai với quy mô đủ lớn trên cơ sở dồn điền, đổi thửa và khuyến khích các hộ nông dân tích tụ, tập trung ruộng đất.

- Chính sách hỗ trợ huy động đất đai xây dựng cơ sở hạ tầng: Để xây dựng cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái cần phải chuyển một số diện tích sản xuất nông nghiệp sang các mục đích đó. Vì vậy, sẽ có một số hộ bị mất đất sản xuất nông nghiệp. Muốn giải quyết việc làm cho người lao động bị mất đất phải hỗ trợ đào tạo nghề và được ưu tiên tuyển dụng trong các chương trình việc làm của Thành phố hay đi xuất khẩu lao động ...hoặc được ưu đãi vay vốn để phát triển thêm ngành nghề hoặc tạo lập nghề mới. Nhà nước cần có sự hỗ trợ về các mặt để địa phương xử lý tốt các vấn đề này.

- Chính sách đấu giá quyền sử dụng đất lấy vốn xây dựng cơ sở hạ tầng: Lượng vốn huy động từ nguồn này sẽ khá lớn để tập trung cho phát triển cơ sở hạ tầng và chuyển dịch cơ cấu. Đây là việc làm khá thành công cần được tổng kết và xây dựng thành cơ chế thực hiện để tạo nguồn vốn phát triển cơ sở hạ tầng cho các huyện khác trong tỉnh.

- Chính sách đất đai khác: Từng bước triển khai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở những nơi đã quy hoạch rõ, sớm có những biện pháp xử lý ở những vùng tranh chấp. Vận dụng linh hoạt các chính sách đất đai thích hợp, tạo điều kiện giải phóng nhanh mặt bằng cho các công trình xây dựng, đặc biệt là các khu công viên nông nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao.

Thực hiện đồng bộ một số nhóm các giải pháp nêu trên sẽ góp phần quan trọng thúc đẩy nông nghiệp thành phố phát triển theo hướng nông nghiệp đô thị sinh thái, vừa tạo cảnh quan môi trường vừa đem lại hiệu quả kinh tế xã hội.

L.V.T