Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngoại ngữ đóng vai trò then chốt và là chìa khóa để phát triển hội nhập. Kinh nghiệm của các nước phát triển và các nước công nghiệp mới nổi trên thế giới cũng như trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã chỉ rõ, trong những điều kiện cần thiết để hội nhập và phát triển thì ngoại ngữ là điều kiện tiên quyết, là phương tiện đắc lực và hữu hiệu trong tiến trình hội nhập và phát triển.

          Giáo dục nói chung và giáo dục đại học Việt nam nói riêng cũng đang trong tiến trình hội nhập với khu vực và thế giới. Có thể khẳng định việc đào tạo, nâng cao năng lực sử dụng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh cho giảng viên trong các cơ sở đào tạo và trong trường đại học đang được coi là ưu tiên hàng đầu. Bộ Giáo dục và Đào tạo  đưa ra chỉ tiêu phấn đấu “5% số cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước có trình độ ngoại ngữ bậc 3 trở lên vào năm 2015 và đạt 30% vào năm 2020” (Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ).

          Nghị quyết số 40-NV/BTV của Ban Thường vụ Đảng ủy Đại học Thái Nguyên ngày 21 tháng 5 năm 2013 đã yêu cầu triển khai công tác chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ cho cán bộ giảng dạy trong hệ thống trường Đại học Thái Nguyên, trong đó phải xác định chuẩn ngoại ngữ cho giảng viên chuyên ngữ và giảng viên không chuyên ngữ và sinh viên trong toàn Đại học.

          Đề án số 01 của Đảng ủy trường Đại học Nông lâm khóa XIII về phá triển nguồn nhân lực chất lượng cao đã xác định rõ cần đào đạo bồi dưỡng cán bộ giảng viên đạt chuẩn về chuyên môn, năng lực ngoại ngữ và tin học.

          Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (trước năm 1994 là Đại học Nông nghiệp 3) được thành lập vào năm 1970. Sau 45 năm phát triển, nhà trường đã trưởng thành vượt bậc về mọi mặt, trở thành một trường đại học trọng điểm của Việt Nam về lĩnh vực nông lâm nghiệp, phát triển nông thôn và bảo vệ tài nguyên môi trường.

          Với sứ mạng cung cấp được nguồn nhân lực chất lượng cao, việc chuẩn hóa các chương trình giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh cũng như áp chuẩn đầu ra về trình độ tiếng Anh của SV tốt nghiệp sẽ là một trong những minh chứng rõ ràng cho sự quyết tâm của nhà trường trong việc đóng góp vào quá trình phát triển của đất nước và hội nhập với thế giới. Hiện nay trường ĐHNL đang triển khai chương trình đào tạo tiên tiến ngành khoa học và quản lý môi trường nhập khẩu từ UC Davis, giảng dạy bằng tiếng Anh. Trong kế hoạch tới đây nhà trường sẽ tiếp tục nhập và lan tỏa các chương trình tiên tiến khác của các trường trong nước đã triển khai thành công, mở mới một số chương trình chất lượng cao đào tạo theo chương trình quốc tế và sử dụng tiếng Anh chủ yếu trong quá trình giảng dạy.

          I. Quy đỊnh chuẨn hóa năng lỰc ngoẠi ngỮ cho giẢng viên chuyên ngành trưỜng ĐHNL đẾn năm 2020

          1. Quy định chuẩn ngoại ngữ:

          - Thạc sỹ: Đạt trình độ tiếng Anh bậc 3 (B1 quốc tế) hoặc tương đương; hoặc thông thạo một trong các ngoại ngữ khác được ĐHTN quy định.

          - Tiến sỹ, Phó giáo sư, Giáo sư: Đạt trình độ tiếng Anh bậc 4 (B2 quốc tế) hoặc tương đương; hoặc thông thạo một trong các ngoại ngữ khác được ĐHTN quy định.

          - Độ tuổi áp chuẩn năng lực ngoại ngữ: Nam dưới 50 tuổi và nữ dưới 45 tuổi (tính tại thời điểm 31/12/2015).

          - Chứng chỉ tiếng Anh quốc tế được chấp nhận: Khung tham chiếu CEFR của HĐ Anh, IELTS, TOEIC, TOEFL  PBT TOEFL CBT TOEFL, TOEFL IBT, Cambridge Tests

          2. Lộ trình thực hiện:

          Đến hết 2015:

          70 % cán bộ giảng dạy các chuyên ngành là thạc sĩ phải đạt trình độ tiếng Anh B1 quốc tế hoặc tương đương, hoặc đạt trình độ B1 ngoại ngữ khác được ĐHTN quy định.

          60 % cán bộ giảng dạy các chuyên ngành có trình độ Tiến sĩ, Phó giáo sư, Giáo sư phải đạt trình độ tiếng Anh B2 quốc tế hoặc tương đương, hoặc đạt trình độ B2 ngoại ngữ khác được ĐHTN quy định.

          80% cán bộ giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh phải đạt trình độ tiếng Anh B2 hoặc đã tốt nghiệp đại học, thạc sĩ, tiến sĩ tại nước ngoài mà tiếng Anh được sử dụng trong quá trình học tập.

          Giai đoạn 2016 – 2020:

          100 % cán bộ giảng dạy các chuyên ngành là thạc sĩ phải đạt trình độ tiếng Anh B1 quốc tế hoặc ngoại ngữ khác đạt trình độ B1 được ĐHTN quy định.

          100 % cán bộ giảng dạy các chuyên ngành có trình độ Tiến sĩ, Phó giáo sư, Giáo sư phải đạt trình độ tiếng Anh B2 quốc tế  hoặc ngoại ngữ khác đạt trình độ B2 được ĐHTN quy định.

          100% cán bộ giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh phải đạt trình độ tiếng Anh C1 hoặc đã tốt nghiệp đại học, thạc sĩ, tiến sĩ tại nước ngoài mà tiếng Anh được sử dụng trong quá trình học tập.

          II. Các giẢi pháp thỰc hiỆn chuẨn hóa ngoại ngữ cho giảng viên dẠy chuyên ngành bẰng tiẾng Anh

          1. Mở các khóa đào tạo bồi dưỡng TOEFL, IELTS

          Nguyên tắc thực hiện:

-         Đăng ký học tiếng Anh tự nguyện

-         Cá nhân tự thu xếp kế hoạch học tập và làm việc

-         Bố trí lịch học ngoài giờ hành chính, thứ 7 và chủ nhật

          Phương pháp thực hiện:

-         Khảo sát tiếng Anh đầu vào cho giảng viên để đánh giá phân loại trình độ

          - Xây dựng kế hoạch và đào tạo bồi dưỡng năng lực tiếng Anh theo trình độ, 3 cấp độ (A1 đến A2, A2-B1, B1-B2)

          - Kết hợp ứng dụng CNTT, phần mềm học tiếng Anh trong giảng dạy và học tập

          Kết quả thực hiện:

          - Toàn bộ giảng viên đạt chuẩn 5.5 IELTS hoặc 500 TOEFL trở lên đã đi học Thạc sĩ, Tiến sĩ ở các nước phát triển như Úc, Anh, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan…

          - Những giảng viên đã được bồi dưỡng và đạt trình độ tiếng Anh mức thấp hơn 5,5 IELTS chưa đi học được nước ngoài đều đạt quy định ngoại ngữ phục vụ cho thi tuyển công chức, chuẩn đầu ra Sau đại học (SĐH) trong nước.

          2. Cử giảng viên đi học Sau đại học tại các nước tiên tiến, sử dụng ngôn ngữ chính trong học tập bằng tiếng Anh

          - Chủ trương của nhà trường tới đây là chỉ tuyển dụng cán bộ giảng dạy chuyên môn có trình độ SĐH tại các nước tiên tiến (trừ một số ngành đặc thù phải đào tạo trong nước).

          - Sau khi giảng viên đã đạt chuẩn tiếng Anh, Nhà trường tạo mọi điều kiện hỗ trợ xin học bổng từ các nguồn kinh phí khác nhau để cho các cá nhân đi học SĐH tại các nước tiên tiến phát triển

          - Hàng năm nhà trường cử khoảng 10 đến 20 cán bộ đi học tập SĐH tại nước ngoài. Sau khi tốt nghiệp SĐH ở nước ngoài về các giảng viên đều đạt chuẩn về trình độ chuyên môn và năng lực ngoại ngữ. Đây là đội ngũ kế cận giảng dạy các chuyên ngành bằng tiếng Anh tại trường ĐHNL trong giai đoạn tới.

          3. Cử đi học tiếng Anh tại Philippin theo các chương trình ngắn hạn

          - Thực hiện theo chương trình hợp tác trao đổi học thuật giữa trường ĐHNL và một số trường Đại học của Philippin

          - Đối tượng tham gia các chương trình này là giảng viên đã có kiến thức nền tảng về tiếng Anh, có nhu cầu nâng cáo khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh.

- Nhà trường cử các giảng viên đi học tiếng Anh theo nhóm và khóa học tại Philippin theo các chương trình ngắn hạn 3 tháng, 6 tháng, 1 năm nhằm tạo môi trường giao tiếp, phát huy khả năng sử dụng tiếng Anh.

          4. Tạo điều kiện và khuyến khích giảng viên trẻ tham gia các khóa hội thảo, tập huấn ngắn hạn của các tổ chức Quốc tế, tham gia các dự án của các tổ chức Quốc tế

          Thông qua các chương trình hợp tác trao đổi học thuật của trường ĐHNL với các đối tác nước ngoài (Thái lan, Hàn quốc, Nhật bản, Đài loan, Trung Quốc, Đức….); Các khóa đào tạo ngắn hạn tại nước ngoài: Mỹ, Đức, Hà Lan, Úc, Thụy Điển, Ai Cập….

Hàng năm nhà trường đã cử nhiều đoàn đã được cử đi học tập đào tạo bồi dưỡng chuyên môn  ngắn hạn. Giảng viên được cử đi học tập trao đổi có khả năng nâng cao trình độ chuyên môn và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh (nghe, nói, đọc và viết).

          Tạo điều kiện cho cán bộ giảng viên trẻ tham gia các chương trình dự án của các tổ chức quốc tế, khi đó họ sẽ được học hỏi kinh nghiệm, phát triển khả năng sử dụng tiếng Anh trong môi trường thực tế rất hữu ích.

          5. Cử giáo viên đi học và soạn bài giảng tại Đại học California – Davis (UC Davis) Hoa Kỳ

          Đối tượng:

          - Giảng viên đạt chuẩn về năng lực ngoại ngữ tối thiểu bậc B2 hoặc IELTS 5,5; TOEFL PBT 500 điểm.

          - Giảng viên đã học tập Đại học, SĐH tại các nước sử dụng tiếng Anh trong học tập.

          - Giảng viên đúng chuyên môn hoặc chuyên môn gần với môn học chuẩn bị giảng dạy cho chương trình tiên tiến (CTTT)  và giảng viên tự nguyện cam kết tham gia bồi dưỡng và hoàn thành nhiệm vụ.

          Kết quả thực hiện:

          - Tiếp cận học tập được kiến thức và phương pháp giảng dạy tiên tiến của UC Davis góp phần nâng cao năng lực chuyên môn và tiếng Anh cho giảng viên.

          - Mỗi giảng viên đã chuẩn bị bài giảng cho 1 đến 2 môn học

          - Trường đã cử được khoảng 20 giảng viên sang UC Davis, những giảng viên đi bồi dương tại UC DAVIS về nước đã giảng dạy tốt chương trình tiên tiến bằng tiếng Anh (chương trình đào tạo nhập khẩu của UC Davis).

          - Ngoài ra việc mời giáo sư nước ngoài giảng dạy cho CTTT tại trường, các giáo viên đảm nhiệm môn học phải tham gia khóa học và thu thập tài liệu chuẩn bị bài giảng cho môn học.

          - Hiện nay trường đã chủ động nguồn giáo viên trong nước đảm nhiệm giảng dạy toàn bộ các môn học cho chương trình tiên tiến về Khoa học và Quản lý môi trường.

          III.  KẾT LUẬN

          Với vị thế và vị trí hiện tại, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã và đang đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế tại các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc Việt Nam nói riêng và toàn quốc nói chung. Với sự đổi mới trong chương trình giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh của nhà trường, trong các chương trình tiên tiến, chương trình chất lương cao, áp chuẩn trình độ tiếng Anh cho cán bộ giảng viên và sinh viên để nhà trường có thế sẵn sàng tham gia trong thời kỳ hội nhập quốc tế./.

PGS. TS. Đàm Xuân Vận

Giám đốc Trung tâm Ngoại ngữ - Tin học ứng dụng

Trường Đại học Nông lâm – Đại học Thái Nguyên