Giới thiệu quy trình công nghệ

Quy trình sản xuất cá bột ( cá chép lai) bằng phương pháp thụ tinh tự nhiên

          Cá chép lai đã tập hợp được những đặc điểm di truyền quý: Chất lượng thịt thơm ngon, khả năng chống chịu bệnh tốt của cá chép Việt Nam. Thân ngắn và cao cùng tốc độ tăng trọng nhanh của cá chép Hungary, đẻ sớm và trứng ít dính của cá chép Inđônêxia. 

SẢN XUẤT CÁ BỘT CÁ CHÉP LAI BẰNG PHƯƠNG PHÁP THỤ TINH TỰ NHIÊN

a. Nuôi vỗ cá  bố mẹ

* Ao nuôi vỗ có các điều kiện sau:

- Ao loại tốt, thoáng, không bị cớm rợp, đã qua cải tạo và sử dụng 2 - 3 năm.

- Ao gần nguồn nước sạch, có thể chủ động thay và thêm nước khi cần thiết.

- Diện tích 200 - 500m2

- Các điều kiện khác và cách chuẩn bị ao giống như ao nuôi cá thịt

* Nuôi vỗ cá bố mẹ

          Chọn cá có ngoại hình đẹp, cân đối, khỏe mạnh, không bệnh tật. Cá từ 2 - 6 tuổi. Cá cái có trọng lượng từ 1kg/con trở lên. Cá đực với trọng lượng 1,2 - 1,5kg/con trở lên.

          Thời vụ nuôi vỗ từ tháng 08 đầu năm trước đến tháng 02 năm sau để cho vụ xuân. Tuy nhiên do kỹ thuật sinh sản nhân tạo ngày càng tiến bộ nên sau khi cá đẻ chính vụ, ta nuôi vỗ cá tích cực 35 - 45 ngày cá có thể tham gia đẻ tái phát.

          Cá đực, cái được nuôi riêng trong các ao khác nhau. Cá cái được nuôi với mật độ 1kg/10m2, cá đực nuôi với mật độ 1kg/5m2. Lượng cá được nuôi bằng hoặc gấp 1,5 lần so với cá cái.

          Cho cá ăn viên nổi với hàm lượng đạm tổng số 22 - 28% hoặc đậu tương hạt luộc chín. Lượng thức ăn hàng ngày bằng 3 - 5% trọng lượng quần đàn. Lượng thức ăn được chia thành 2 bữa sáng và chiều.

          Phân chuồng ủ hoai được bon 15 - 20kg/100m2/1 tuần.

         Chăm sóc: Giống như ao nuôi cá thịt nhưng cần chú ý:

- Đối với ao nuôi cá cái không để nước rò rỉ chảy vào ao, tránh cá tự đẻ ra ao.

- Mỗi tháng kiểm tra cá một lần để điều chỉnh lượng thức ăn cũng như định thời gian cho cá đẻ.

b. Kỹ thuật cho cá đẻ

* Chọn thời tiết thích hợp

          Nhiệt độ nước từ 18 - 240C, không cho cá đẻ trong những ngày gió đông bắc. 

* Chọn cá cho đẻ

+ Chọn cá cái

          Chọn những cá thể khỏe mạnh, bụng to, mềm. Nếu ngửa bụng cá lên, buồng trứng sệ sang hai bên. Lỗ sinh dục đỏ hồng. 

+ Chọn cá đực

          Chọn những cá thể khỏe mạnh. Khi vuốt nhẹ bụng cá gần phần phụ sinh dục có sẹ đặc màu trắng sữa.

* Cách cho cá đẻ

+ Nơi cho cá đẻ

          Có thể cho cá đẻ trong bể xây, ao đất, hoặc dùng phên nứa quây một vùng ruộng, giai đặt trong ao, suối, nước sâu tối thiểu 0,6-0,8m. Nếu cho cá đẻ trong ao đất chọn ao nền đáy cứng, ít bùn. Cần làm máng nước, ống dẫn nước làm mưa nhân tạo vào nơi cho cá đẻ. Diện tích nơi cho cá đẻ tùy số lượng cá định cho đẻ hoặc tùy thuộc vào điều kiện nơi cho cá đẻ mà định số lượng cá bố mẹ tham gia sinh sản. Khi cho cá đẻ trong bể xây, giai chứa mật độ cá cái có thể từ 3-5kg/m2.

+ Thiết kế hệ thống giá thể

          Có thể sử dụng xơ nilon có nhiều sợi tơ nhỏ dễ bám trứng làm giá thể, tạo ổ đẻ cho cá đẻ bằng khung nhựa. Cần rửa sạch giá thể và nhúng qua hoá chất khử nấm (tất cả các vật liệu làm giả thể) trước khi đưa vào ổ đẻ. Giả thể được ép chặt trong khung gọi là ổ đẻ. Diện tích ổ đẻ cần thiết cho 1kg cá cái từ 2 - 3m2.

+ Tiêm kích dục tố

          Để kích thích cá đẻ ta sử dụng 3 - 5 viên DOM + 1 lọ LRH-A tiêm cho 5 - 6kg cá cái. 

c. Ương ấp trứng

          Có thể ấp trứng bằng một trong hai cách sau:

* Kỹ thuật ấp khô

          Ấp khô được chia thành hai công đoạn:

- Công đoạn thứ nhất (ấp trứng từ sau khi cá đẻ đến giai đoạn phôi quẫy mạnh). Công đoạn này được tiến hành như sau: Để giá thể dính trứng trong phòng. Đặt phần giá thể có trứng ngược lên trên, phần giá thể không dính trứng sát với giá đỡ. 2 - 3 giờ tưới nước 1 lần giữ ẩm cho trứng thông qua giữa ẩm giá thể. Đặc điểm này là đặc trưng cho cách ấp khô. Công đoạn này có thể kéo dài 2 - 3 ngày tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường không khí khi ta ấp trứng.

- Công đoạn thứ hai (ấp trứng từ khi phôi quẫy mạnh đến cá bột). Công đoạn này được tiến hành như sau: Khi thấy phôi quẫy mạnh ta đưa giá thể dính trứng vào bể xây, bể vòng, ao, ruộng… đã được chuẩn bị chu đáo có nước sạch, không có địch hại để cá nở. Công đoạn này ấp trứng thích hợp nhất là bể vòng với lưu tốc nước 0,1 - 0,2m/giây. Có thể xếp giá thể xít nhau tương tự khi ta làm ổ đẻ cho cá. Một vài ngày sau cá sẽ nở. Kiểm tra nếu thấy cá đã bơi ngang ta rũ sạch cá bột khỏi giải thể và vớt hết giá thể khỏi bể.

* Kỹ thuật ấp ướt

          Cách ấp trứng: Sau khi cá đẻ giá thể trong ổ đẻ có thể được vớt lên chuyển vào bể vòng để ấp trứng (tương tự công đoạn 2 của cách ấp trứng khô), hoặc để nguyên ổ đẻ tại ruộng hoặc ao nếu ruộng và ao đã được tẩy dọn kỹ, nước sạch và không có địch hại.

          Sau 5 - 6 ngày kiểm tra nếu cá đã bơi ngang ta rũ sạch cá bột khỏi giá thể và vớt hết giá thể khỏi bể.

* Thu cá bột

          Sử dụng vợt thu cá bột để thu cá bột (tương tự thu cá bột của các loài cá khác) đưa ra ao ương hoặc xuất bán cho khách. Nếu chưa chuẩn bị kịp ao ương hay khách chưa lấy, ta cho cá bột ăn lòng đỏ trứng gà luộc chín, bóp nhuyễn, lọc qua vải màn. Một lòng đỏ trứng cho 30 - 40 vạn cá bột ăn một lần. Cứ 4 - 6 giờ cho cá ăn một lần. Cho ăn như vậy ta có thể giữ cá thêm vài ba ngày.

Trung tâm Đào tạo, nghiên cứu phát triển thuỷ sản vùng Đông Bắc

Địa chỉ: xã Quyết Thắng TP Thái Nguyên

ĐT: 02803.852.911

ThS. Trần Viết Vinh