Sự quan trọng của tỷ lệ axit béo thiết yếu omega-6/omega-3

Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, con người phát triển cân bằng được là dựa trên chế độ ăn với tỷ lệ axit béo omega-6/omega-3 (EFA) sấp sỉ 1. Tuy nhiên, chế độ ăn của người phương Tây lại có tỷ lệ hai acid béo này lên đến trên 15 – 16,7/1 trong khẩu phần ăn của mình. Điều này chứng tỏ chế độ ăn của người phương Tây có sự thiếu hụt nghiêm trọng hàm lượng axit béo omega-3 và sự dư thừa quá mức hàm lượng axit béo omega-6. Những minh chứng này được đưa ra dựa vào việc so sánh chế độ ăn bình thường đảm bảo cho sự phát triển toàn diện về thể chất ở người trong đó có tính đến cả yếu tố di truyền. Sự quá dư thừa của hàm lượng axit béo không bão hoà nhiều nối đôi (PUFA) omega-6, cũng như tỷ lệ omega-6/omega-3 có sự chệnh lệch rất cao trong bữa ăn của người phương Tây chính là nguyên nhân dẫn đến sự phát sinh rất nhiều bệnh tật, như là: bệnh về tim mạch, bệnh ung thư, các bệnh về viêm nhiễm và các bệnh ảnh hưởng đến khả năng tự miễn dịch của cơ thể. 

Ngược lại, nếu tăng hàm lượng của PUFA omega-3 (tức là tỷ lệ omega-6/ omega-3 thấp) lại gây ra tác dụng ức chế đối với cơ thể. Trong việc phòng ngừa thứ cấp các bệnh về tim mạch, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng: omega-6/omega-3 ở tỷ lệ 4/1 đã làm giảm đi 70% tổng số các trường hợp tử vong ở bệnh nhân tim mạch. Omega-6/omega-3 ở tỷ lệ 2.5/1 đã làm giảm đi sự phát triển của tế bào ung thư trực tràng ở bệnh nhân ung thư trực tràng, trong khi đó Omega-6/omega-3 ở tỷ lệ 4/1 (cùng hàm lượng của omega-3) lại hoàn toàn không có sự ảnh hưởng nào lên tế bào ung thư trực tràng. Ngoài ra các nghiên cứu khác cũng cho thấy, tỷ lệ omega-6/omega-3 thấp làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú ở phụ nữ. Omega-6/omega-3 với tỷ lệ 2-3/1 đã ngăn cản chứng viêm ở các bệnh nhân thấp khớp, và omega-6/omega-3 với tỷ lệ 5/1 đã có ảnh hưởng tích cực trên các bệnh nhân hen suyễn. Ngược lại, omega-6/omega-3 với tỷ 10/1 lại có kết quả hoàn toàn ngược lại.

Thông qua kết quả của các nghiên cứu này chúng ta thấy rằng: Chúng ta hoàn toàn có thể điểu chỉnh tỷ lệ axit béo omega-6/omega-3 cho phù hợp tương ứng với các loại bệnh nhân khác nhau. Bệnh kinh niên là những bệnh do yếu tố di truyền và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau, cho nên hàm lượng bổ sung của axit béo omega-3 trong quá trình điều trị bệnh nhân di truyền bẩm sinh sẽ phụ thuộc vào mức độ của bệnh. Và một điều chắc chắn là, việc giảm tỷ lệ của axit béo omega-6/omega-3 sẽ làm giảm tỷ lệ của của các bệnh mãn tính đang khá phổ biến trong xã hội phương Tây cũng như trong các quốc gia khác trên toàn thế giới.

Tài liệu tham khảo: 

A.P. Simopoulos. The importance of the ratio of omega-6/omega-3 essential fatty acids. Biomed Pharmacother 56 (2002) 365–379

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0753332202002536

Tin bài: NCS. Trần Thị Lý

Đăng tin: Dương Hữu Khoa