Những phát hiện thú vị từ giải mã bộ gen của bọ cạp (Scorpion)

Các nhà nghiên cứu đã tìm ra 116 gen mã hóa cho độc tố thần kinh, vốn nổi tiếng ở bọ cạp, bao gồm 45 gen chưa từng được biết trước đó. Cơ chế tác động của độc tố bọ cạp là gây tê liệt protein phân bố trong màng sinh chất, loại phân tử này tham gia vào sự mở và đóng để phát sinh tín hiệu điện từ đó giúp cho tế bào giao tiếp được với nhau.

Điều thú vị là chính các đột biến ở gen mã hóa cho protein màng của bọ cạp khiến cho chúng không bị tác động gây độc từ chính độc tố của mình.

Trong tự nhiên, những loài côn trùng ăn cỏ cũng đồng thời mang trong mình chúng dư lượng chất béo và dẫn xuất từ thực vât. Bọ cạp, vốn sử dụng các loài côn trùng này làm mồi, đã được phát hiện có khoảng 160 enzyme giúp chúng tiêu hóa chất béo và giải độc các hợp chất này. Nhóm nghiên cứu cũng tìm ra một số enzyme có thể chuyển hóa cơ chất có tên gọi coumarin thành hợp chất huỳnh quang giúp cho động vật phát sáng xanh da trời dưới tia UV.

Loài động vật này cũng tạo ra một loại protein mẫn cảm ánh sáng gọi là Mmopsin3 trong đuôi của chúng. Protein này mẫn cảm ánh sáng trong dải từ UV tới ánh sáng xanh. Nghiên cứu cho thấy, có ít nhất 20 loại protein khác nhau này được sản xuất trong đuôi của bọ cạp giúp cho việc truyền tín hiệu ánh sáng từ da tới bộ não của chúng.

Ảnh. Bọ cạp vàng Trung quốc. Nghiên cứu hệ gen của loài bọ cạp này giúp làm sáng tỏ cơ chế tự bảo vệ khỏi ảnh hưởng của độc tố do chính chúng sản sinh ra, khử độc hợp chất có nguồn gốc từ thực vật và cách thức chúng sử dụng đuôi.

Nguồn: https://www.sciencenews.org/article/scorpion-genome-decoded

Tác giả: Wenxin Li

Người dịch tin bài: TS. Nguyễn Huy Thuần

Bộ môn CNSH, khoa CNSH-CNTP.